Ταπεινωση. Γέροντος Παϊσιου
Μακάριοι είναι εκείνοι οι άνθρωποι που κατόρθωσαν να μιμηθούν την ταπεινή
γη, η οποία, ενώ πατιέται από όλους, όμως όλους τους σηκώνει με την αγάπη
της και τους τρέφει με στοργή σαν καλή μάνα, η οποία έδωσε και το υλικό για
τη σάρκα μας στη πλάση. Δέχεται επίσης με χαρά και ότι της πετάμε, από
καλούς καρπούς μέχρι ακάθαρτα σκουπίδια, τα οποία επεξεργάζεται αθόρυβα
σε βιταμίνες και τις προσφέρει πλουσιοπάροχα με τους καρπούς της
αδιακρίτως σε καλούς και κακούς ανθρώπους.
Ο ταπεινός άνθρωπος όπως φαίνεται, είναι ο δυνατότερος του κόσμου, διότι
και νικάει, αλλά και σηκώνει πολλά ξένα βάρη με ελαφριά την συνείδησή του.
Ενώ ζη περιφρονημένος και αδικημένος για τα ξένα σφάλματα που
οικειοποιείται από αγάπη, εσωτερικά νιώθει την μεγαλύτερη χαρά του κόσμου,
γιατί είναι περιφρονημένος πιά από αυτόν ο μάταιος τούτος κόσμος. Οι ύβρεις,
οι αδικίες κλπ. είναι τα καλύτερα νυστέρια για όσους έφταιξαν, διότι με αυτά
καθαρίζουν οι παλιές πληγές. Για εκείνους όμως, που δεν έφταιξαν, είναι
μαχαίρια δημίου, και Μάρτυρες θεωρούνται αυτοί που τα δέχονται χαρούμενοι
για την αγάπη του Χριστού.
Οι μεγάλοι στην ηλικία που δεν δέχονται ύβρεις και αυστηρές παρατηρήσεις
για να θεραπευθούν ή για να λάβουν μισθό (όταν δε φταίνε), είναι πιο ανόητοι
και από τα μωρά παιδιά, που δεν θέλουν ούτε να ακούσουν τον γιατρό, διότι
φοβούνται την ένεση (μην τους τρυπήση με τη βελόνα), και υποφέρουν τον
πυρετό συνέχεια και τον βήχα.
Περισσότερη ευγνωμοσύνη οφείλουμε σ' αυτούς που μας κέντησαν και βγήκαν
τα αγκάθια της ψυχής μας, παρά σ' εκείνους που θα έσκαβαν δωρεάν την
περιοχή μας και θα μας φανέρωναν τον κρυμμένο μας άγνωστο θησαυρό.
Δεν ωφελεί να τρίβη κανείς τα γόνατά του με αμέτρητες μετάνοιες, εάν δεν
τρίβει παράλληλα και την μούρη του με την ταπείνωση (την εσωτερική
μετάνοια).
Εκείνος που ζητάει ταπείνωση από τόν Θεό, αλλά δεν δέχεται τον άνθρωπο
που του στέλνει ο Θεός, για να τον ταπεινώση, δε ξέρει τι ζητάει, διότι οι
αρετές δεν αγοράζονται σάν τα ψώνια στο μπακάλη (όσα κιλά θέλουμε), αλλά
μας στέλνει ο Θεός ανθρώπους να δοκιμαστούμε, να εργαστούμε, να την
αποκτήσουμε και να στεφανωθούμε. Όποιος σκύβει ταπεινά και δέχεται τα
χτυπήματα από τους άλλους, διώχνει τα δικά του εξογκώματα, ομορφαίνει
πνευματικά σαν Άγγελος, και έτσι χωράει από την στενή πύλη του
Παραδείσου.
Μακάριος εκείνος ο άνθρωπος που έδωσε τα εξογκώματά του και βαδίζει την
τεθλιμμένη οδό του Κυρίου με ξένο βάρος (συκοφαντίες κλπ.) και αφήνει τους
ανθρώπους να του πλέκουν αμαράντινα στεφάνια με τις κατηγορίες, διότι αυτό
φανερώνει την γνήσια ταπεινοφροσύνη που δεν εξετάζει τί λένε οι άνθρωποι,
αλλά τί θα πή ο Θεός την ημέρα της Κρίσεως.
Εκείνος που μιλάει λογικά σε φιλοκατήγορο ή σε ολιγόμυαλο και έχει την
απαίτηση να βρη κατανόηση, φανερώνει ότι και ο ίδιος δεν είναι καλά, διότι ο
κακότροπος είναι χειρότερος από τον ολιγόμυαλο, γιατί είναι σκοτισμένο το
μυαλό του από την κακία και τον εγωισμό.
Όσοι όμως έχουν ταπείνωση, έχουν και καλοσύνη και θείο φωτισμό και δεν
σκοντάφτουν ποτέ στην πνευματική τους πορεία από τα εμπόδια του πονηρού.
Τους περισσότερους πειρασμούς, τις περισσότερες φορές, τους δημιουργεί ο
ίδιος ο εαυτός μας, όταν βάζουμε τον εαυτό μας στις συνεργασίες μας μαζί με
τους άλλους, όταν δηλαδή θέλουμε να υψώνουμε τον εαυτό μας. Στον Ουρανό
δεν ανεβαίνει κανείς με το κοσμικό ανέβασμα αλλά με το πνευματικό
κατέβασμα. Όποιος βαδίζει χαμηλά, βαδίζει πάντα με σιγουριά και ποτέ δεν
πέφτει.
Εκείνος που δεν συμβουλεύεται στην πνευματική του πορεία, μπερδεύει τους
δρόμους και κουράζεται πολύ και καθυστερεί. Εάν δεν ταπεινωθή να ρωτήση
έστω και αργότερα, δύσκολα θα φτάση στον προορισμό του. Ενώ αυτοί που
συμβουλεύονται βαδίζουν ξεκούραστα, με σιγουριά, και σκεπάζονται με την
Χάρη του Θεού και φωτίζονται επειδή ταπεινώνονται.
Όσοι κινούνται όλο απλά με καλούς λογισμούς, και λένε όλους τους λογισμούς
τους και πιστεύουν με πολλή ταπείνωση ότι δεν έχουν τίποτα το καλό, ενώ
αγωνίζονται με φιλότιμο πολύ, αυτοί κρύβουν τον μεγαλύτερο πνευματικό
θησαυρό μέσα τους, χωρίζουν να τον γνωρίζουν ούτε οι ίδιοι ούτε οι άλλοι
άνθρωποι, και έτσι δεν σπαταλιέται από τους ίδιους και δεν κλέβεται από τους
άλλους.
Στον πολύ ταπεινό και ευαίσθητο άνθρωπο όταν ταπεινώνεται κανείς, βοηθιέται
πολύ, ενώ στον άνθρωπο που αγνοεί την ταπείνωση, εάν ταπεινωθής - τον
συμβουλευθής ή πης τα ελαττώματά σου - τον κάνεις πιο περήφανο και αναιδή.
Ο άνθρωπος που δεν έχει ταπείνωση και καλούς λογισμούς, είναι γεμάτος από
αμφιβολίες και ερωτηματικά. Κι επειδή θα βρίσκεται συνέχεια ζαλισμένος, έχει
ανάγκη στις αρχές από Γέροντα με μεγάλη υπομονή, για να του δίνη συνέχεια
εξηγήσεις μέχρι να καθαρίση ο νους και η καρδιά, για να μπορή να βλέπει
καθαρά.
Ο ΓΕΡΩΝ ΠΑΪΣΙΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ
Αρχιμανδρίτου Γεωργίου
Καθηγούμενος Ιεράς Κοινοβιακής Μονής
Όσιου Γρηγορίου Αγίου "Όρους
Ο Γέρων Παΐσιος δεν έχει ανάγκη από τους δικούς μας επαίνους η
την δική μας παρουσίαση. Με την Χριστομίμητο αγάπη του
ανέπαυσε τον Θεόν καί τους ανθρώπους καί γι' αυτό πολύς είναι ό
έπαινος του στην Εκκλησία του Θεού.
Είχε το σπάνιο χάρισμα να αναπαύει ανθρώπους κάθε κατηγορίας,
κάθε μορφώσεως καί κάθε πνευματικής καταστάσεως.
Ενθυμούμαι την περίπτωση ενός ψυχίατρου - ψυχαναλυτού πού
πέρασε από την Μονή μας μετά την συνάντηση του με τον
Γέροντα. Όχι μόνο είχε αναπαυθεί, αλλά καί μου είπε ότι οσα του
είπε ό Γέροντας, ήταν ή τελευταία λέξη της ψυχιατρικής. Είναι
γνωστό ότι ό π. Παΐσιος δεν διάβαζε αλλά βιβλία εκτός από το
Ευαγγέλιο καί τον Άββά Ισαάκ τον Σύρο.
Για να ανάπαυση μία ψυχή δεν έφείδετο χρόνου καί κόπου.
Κάποτε είχα την απορία πώς μπόρεσε να θεραπεύσει ένα νέο με
σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα. Από σεβασμό δεν τον ερωτούσα.
Μετά από χρόνια απήντησε στην απορία μου ως εξής: «Όταν
κάποιος έχει ένα πρόβλημα, πρέπει να τον ακούς με προσοχή καί
όση ώρα σου ομιλεί να μη δείξεις ότι κουράστηκες, γιατί τα έχασε
όλα. Να, εγώ τον τάδε νέο μία ημέρα τον άκουγα ακίνητος επί
εννέα ώρες. Γι' αυτό έπαθαν τα έντερα μου». Δεν ήταν ή μόνη
περίπτωση πού ή θυσιαστική αγάπη του π. Παϊσίου θαυματούργησε.
Άλλη φορά, όταν τον ερώτησα για κάποιο δύσκολο πρόβλημα πού
ως Πνευματικός συναντούσα στην εξομολόγηση, μου είπε:
«Άκουσε πάτερ, όταν κάποιος γίνει Πνευματικός, πρέπει να
αποφασίσει να πάει στην κόλαση γι' αυτούς πού εξομολογεί
Αλλιώς να μη γίνεται Πνευματικός. Άλλ' εγώ σου λέγω ότι εκεί
πού θα πάει στην κόλαση, θα την κάνη Παράδεισο γιατι θα εχη την
αγάπη». Φοβερός Λόγος, πού μόνο ένας θεοφόρος άνθρωπος θα
μπορούσε να ειπεί. Είναι γνωστό ότι τα τελευταία τριάντα χρόνια
ή Παναγία μας φρόντισε για την επάνδρωση του Αγίου Όρους. Ό π.
Παΐσιος ανήκει στους Γέροντες εκείνους πού βοήθησαν πολλούς
νέους να πάρουν την απόφαση να γίνουν μοναχοί. Καί ακόμη
βοήθησε πολλούς νέους μοναχούς να ριζώσουν στο Αγιον Όρος καί
να καρποφορήσουν. Τον νοιώθαμε συμπαραστάτη στον αγώνα
μας για την διαποίμανση των νέων μοναχών μας, αλείπτη
πολλών πού αγωνίζονταν κατά του διαβόλου, των παθών καί του
κόσμου.
Συχνά ό Γέροντας συμβούλευε να έχουμε πνευματική αρχοντιά
καί φιλότιμο. Αυτές οι αρετές διέκριναν καί τον ίδιο, όπως
γνωρίζουν όσοι τον είχαν συναναστροφή. Κάποτε πού τον
επεσκέφθην στο παλαιό του κελί του Τιμίου Σταυρού, όταν μετά
την συνομιλία μας τον χαιρέτησα, με συνόδευε για αρκετό
διάστημα. Μόλις του είπα ότι πρέπει να μη κοπιάζει καί να
επιστρέψει στο κελί του, με χαιρέτησε καί αναχώρησε. Αν δεν του
έλεγα να επιστρέψει, θα με συνόδευε ως το Αντιπροσωπεία μας
στις Καρυές.
Θα πρέπει ακόμη να ειπώ ότι το προορατικό χάρισμα φανέρωνε
σπάνια καί ποτέ για επίδειξη αλλά για ωφέλεια των ψυχών. Σε νέο
αδελφό πού τον επισκέφθει καί είχε λογισμό κατά του Ηγουμένου,
ότι δεν του έκανε κοντό (κολόβιο), πριν ό αδελφός του ειπεί τον
λογισμό του, ό Γέροντας του είπε: «Ευλογημένε, τι λογισμό έχεις
ότι ό Γέροντας δεν σου κάνει κοντό;»
Παρηγορούσε τους νέους μοναχούς, όταν στεναχωριόντουσαν για
κάποιες αδυναμίες τους, όπως την ζήλια, τίς όποιες χαρακτήριζε
ως παιδικά ελαττώματα. Φυσικά τους συμβούλευε ότι έπρεπε να
ωριμάσουν καί να τα ξεπεράσουν.
Τον π. Παϊσιο χαρακτήριζε καί ή πασών των αρετών ανωτέρα, ή
διάκρισης. Βοηθούσε την κάθε ψυχή να ανακάλυψη την κλίση της
καί την από Θεού κλίση της, για να εύρει την όντως ανάπαυση.
Ή αγάπη του αγκάλιαζε όλο τον κόσμο. Πολλούς ανθρώπους, καί
μάλιστα νέους, βοήθησε να ζήσουν την χριστιανική ζωή στον
κόσμο καί στην οικογενειακή ζωή.
Όταν συνομιλούσες με τον Γέροντα, είχες την αίσθηση ότι είσαι
στην αγκαλιά του Θεού.
Θα πρέπει ακόμη να τονισθεί ότι ό π. Παΐσιος ήταν πολύ
ευαίσθητος στα δογματικά ζητήματα. Κάποτε μου έγραψε: «Τα
δόγματα δεν μπαίνουν στην ΕΟΚ». Ακολούθησε καί στο σημείο
αυτό την οδό όλων των Αγίων Πατέρων πού πίστευαν καί
ομολογούσαν ότι όχι μόνο ή αρετή αλλά καί ή ορθοδοξία της
πίστεως χρειάζεται για να σωθεί ό άνθρωπος.
Την αγία του ζωή επεσφράγισε με τον άγιο θάνατο του. Εδέχθη
την οδυνηρή ασθένεια του ως δώρων Θεού καί εχαίρετο με την
σκέψη ότι καί οι εν τω κοσμώ Χριστιανοί, πού κατατρύχονται από
μοναχοί πάσχουν από αυτήν. Είχε ξεπεράσει την φιλαυτία. Δεν
εστενοχωρείτο για την ιδική του ασθένεια, αλλά καί επί κλίνης
οδυνηρός ευρισκόμενος εσκέπτετο τους πάσχοντας
συνανθρώπους του. Ακόμη καί τίς τελευταίες ήμερες της ζωής
του ενδιεφέρετο για τα προβλήματα των ανθρώπων. Σε ευσεβές
ανδρόγυνο πού τον επεσκέφθη λίγες ήμερες προ της κοιμήσεως
του καί πού είχε θυγατέρες ανύπανδρες, είπε: «Σάς δίδω εντολή
να ενδιαφερθείτε για την αποκατάσταση των θυγατέρων σας». Με
την ευχή του ή εντολή καί επιθυμία του εξεπληρώθη.
Αιωνία σου ή μνήμη σεβαστέ Γέροντα. Σε ευχαριστούμε για οσα
μας προσέφερες, μας παρηγόρησες, στήριξες, νουθέτησες με τους
λόγους σου καί με την βιωτή σου. Ευχου να ακολουθούμε καί εμείς
τα ίχνη σου, καθώς καί συ ακολούθησες πιστά τα ίχνη του
Σωτήρος Χριστου.
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Καθηγούμενος Ιεράς Κοινοβιακής Μονής
Όσιου Γρηγορίου Αγίου "Όρους
Η αναίδεια διώχνει την θεία Χάρη
Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου
Χρειάζεται πολλή προσοχή. Η άτακτη και απρόσεκτη
συμπεριφορά είναι εμπόδιο της θείας Χάριτος. Η έλλειψη του
σεβασμού είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο για να πλησιάσει η
Χάρις του Θεού. Όσο πιο πολύ σεβασμό έχουν τα παιδιά
στους γονείς, στους δασκάλους, στους μεγαλύτερους γενικά,
τόσο δέχονται την Χάρη του Θεού. Όσο ατίθασα είναι, τόσο
εγκαταλείπονται από την Χάρη του Θεού. Η κοσμική
ελευθερία έδιωξε όχι μόνον την ευλάβεια αλλά και την
κοσμική ευγένεια. Έρχονται εκεί στο Καλύβι μερικά παιδιά και
φωνάζουν στον πατέρα τους: «Ε, πατέρα, έχεις τσιγάρα;
τέλειωσαν τα δικά μου». Που πρώτα; Και να κάπνιζε κανένα,
θα κάπνιζε κρυφά. Τώρα σαν να μη συμβαίνει τίποτε! Πώς να
μην απογυμνωθούν μετά τελείως από την θεία Χάρη; Σήμερα
κοπέλες βρίζουν τα αδέλφια τους, επειδή θρησκεύουν,
μπροστά στον πατέρα και την μητέρα με τόσο βρώμικες
κουβέντες, και ο πατέρας δεν λέει τίποτε. Σηκώθηκαν τα
μαλλιά μου, όταν το άκουσα. Παραμιλούσα όταν έμεινα
μόνος.
Το κοσμικό περιβάλλον και οι κοσμικοί γονείς
καταστρέφουν τα παιδιά. Το περιβάλλον επιδρά πολύ. Λίγα
παιδιά είναι που έχουν συστολή και φιλότιμο. Τα περισσότερα
παιδιά που είναι άγρια, είναι γιατί φέρονται με αναίδεια.
Πολλοί γονείς μου φέρνουν τα παιδιά τους και μου λένε:
«Πάτερ, το παιδί μου έχει δαιμόνιο». Και βλέπω ότι τα παιδιά
δεν έχουν δαιμόνιο – Θεός φυλάξοι! Λίγα είναι τα παιδιά που
έχουν δαιμόνιο. Όλα τα άλλα έχουν μια εξωτερική δαιμονική
επήρεια. Δηλαδή το δαιμόνιο τα κάνει κουμάντο απ’ έξω. δεν
είναι μέσα τους, αλλά την δουλειά του και απ’ έξω την κάνει.
Και από πού ξεκινάει; Από την αναίδεια. Όταν τα παιδιά
μιλούν με αναίδεια στους μεγαλυτέρους, διώχνουν την Χάρη
του θεού. Και όταν φύγει η Χάρις του Θεού, έρχονται τα
ταγκαλάκια και τα παιδιά αγριεύουν, κάνουν αταξίες. Ενώ τα
παιδιά που έχουν ευλάβεια, σεβασμό, ακούν τους γονείς,
τους δασκάλους, τους μεγαλυτέρους, δέχονται συνέχεια την
Χάρη του θεού και έχουν την ευλογία Του. Τα σκεπάζει η
Χάρις του Θεού. Η πολλή ευλάβεια στον Θεό, με τον πολύ
σεβασμό στους μεγαλυτέρους, φέρνει την πολλή θεία Χάρη
στις ψυχές και τα χαριτώνει, μέχρι που προδίδονται από την
θεία λάμψη της Χάριτος. Η Χάρις του Θεού δεν πάει στα
ανταρτάκια. πάει στα φιλότιμα, στα φρόνιμα, στα ευλαβικά
παιδιά. Και τα παιδιά που έχουν σεβασμό, ευλάβεια
φαίνονται. Έχουν ένα βλέμμα που ακτινοβολεί! Και όσο πιο
πολύ σεβασμό έχουν στους γονείς, στους μεγαλυτέρους, τόσο
δέχονται την Χάρη του Θεού. Όσο ατίθασα είναι, τόσο
εγκαταλείπονται από την Χάρη του Θεού.
Όποιος αρχίζει: «Όχι, θέλω εκείνο, θέλω το άλλο», με
μια απαίτηση, θα γίνει αντάρτης, θα γίνει διάβολος. Γιατί και
ο Εωσφόρος ήθελε να βάλει τον θρόνο του πάνω από τον
θρόνο του Θεού. Να δείτε, όλα τα παιδιά που τους κάνουν τα
θελήματα γίνονται ανταρτάκια. Εάν δεν μετανοήσουν τα
παιδιά, για να απαλλαγούν από το κακό κύμα που τα χτυπάει,
και συνεχίσουν να φέρονται με αναίδεια, τότε – Θεός
φυλάξοι! – γίνεται διπλή εγκατάλειψη και φθάνουν σε σημείο
να μιλούν και για τον Θεό άσχημα, και τότε πια
κουμαντάρονται από τα κακά πνεύματα.
«Με Πόνο και αγάπη για τον σύγχρονο άνθρωπο» (τ. Α’)
Μακάριοι είναι εκείνοι οι άνθρωποι που κατόρθωσαν να μιμηθούν την ταπεινή
γη, η οποία, ενώ πατιέται από όλους, όμως όλους τους σηκώνει με την αγάπη
της και τους τρέφει με στοργή σαν καλή μάνα, η οποία έδωσε και το υλικό για
τη σάρκα μας στη πλάση. Δέχεται επίσης με χαρά και ότι της πετάμε, από
καλούς καρπούς μέχρι ακάθαρτα σκουπίδια, τα οποία επεξεργάζεται αθόρυβα
σε βιταμίνες και τις προσφέρει πλουσιοπάροχα με τους καρπούς της
αδιακρίτως σε καλούς και κακούς ανθρώπους.
Ο ταπεινός άνθρωπος όπως φαίνεται, είναι ο δυνατότερος του κόσμου, διότι
και νικάει, αλλά και σηκώνει πολλά ξένα βάρη με ελαφριά την συνείδησή του.
Ενώ ζη περιφρονημένος και αδικημένος για τα ξένα σφάλματα που
οικειοποιείται από αγάπη, εσωτερικά νιώθει την μεγαλύτερη χαρά του κόσμου,
γιατί είναι περιφρονημένος πιά από αυτόν ο μάταιος τούτος κόσμος. Οι ύβρεις,
οι αδικίες κλπ. είναι τα καλύτερα νυστέρια για όσους έφταιξαν, διότι με αυτά
καθαρίζουν οι παλιές πληγές. Για εκείνους όμως, που δεν έφταιξαν, είναι
μαχαίρια δημίου, και Μάρτυρες θεωρούνται αυτοί που τα δέχονται χαρούμενοι
για την αγάπη του Χριστού.
Οι μεγάλοι στην ηλικία που δεν δέχονται ύβρεις και αυστηρές παρατηρήσεις
για να θεραπευθούν ή για να λάβουν μισθό (όταν δε φταίνε), είναι πιο ανόητοι
και από τα μωρά παιδιά, που δεν θέλουν ούτε να ακούσουν τον γιατρό, διότι
φοβούνται την ένεση (μην τους τρυπήση με τη βελόνα), και υποφέρουν τον
πυρετό συνέχεια και τον βήχα.
Περισσότερη ευγνωμοσύνη οφείλουμε σ' αυτούς που μας κέντησαν και βγήκαν
τα αγκάθια της ψυχής μας, παρά σ' εκείνους που θα έσκαβαν δωρεάν την
περιοχή μας και θα μας φανέρωναν τον κρυμμένο μας άγνωστο θησαυρό.
Δεν ωφελεί να τρίβη κανείς τα γόνατά του με αμέτρητες μετάνοιες, εάν δεν
τρίβει παράλληλα και την μούρη του με την ταπείνωση (την εσωτερική
μετάνοια).
Εκείνος που ζητάει ταπείνωση από τόν Θεό, αλλά δεν δέχεται τον άνθρωπο
που του στέλνει ο Θεός, για να τον ταπεινώση, δε ξέρει τι ζητάει, διότι οι
αρετές δεν αγοράζονται σάν τα ψώνια στο μπακάλη (όσα κιλά θέλουμε), αλλά
μας στέλνει ο Θεός ανθρώπους να δοκιμαστούμε, να εργαστούμε, να την
αποκτήσουμε και να στεφανωθούμε. Όποιος σκύβει ταπεινά και δέχεται τα
χτυπήματα από τους άλλους, διώχνει τα δικά του εξογκώματα, ομορφαίνει
πνευματικά σαν Άγγελος, και έτσι χωράει από την στενή πύλη του
Παραδείσου.
Μακάριος εκείνος ο άνθρωπος που έδωσε τα εξογκώματά του και βαδίζει την
τεθλιμμένη οδό του Κυρίου με ξένο βάρος (συκοφαντίες κλπ.) και αφήνει τους
ανθρώπους να του πλέκουν αμαράντινα στεφάνια με τις κατηγορίες, διότι αυτό
φανερώνει την γνήσια ταπεινοφροσύνη που δεν εξετάζει τί λένε οι άνθρωποι,
αλλά τί θα πή ο Θεός την ημέρα της Κρίσεως.
Εκείνος που μιλάει λογικά σε φιλοκατήγορο ή σε ολιγόμυαλο και έχει την
απαίτηση να βρη κατανόηση, φανερώνει ότι και ο ίδιος δεν είναι καλά, διότι ο
κακότροπος είναι χειρότερος από τον ολιγόμυαλο, γιατί είναι σκοτισμένο το
μυαλό του από την κακία και τον εγωισμό.
Όσοι όμως έχουν ταπείνωση, έχουν και καλοσύνη και θείο φωτισμό και δεν
σκοντάφτουν ποτέ στην πνευματική τους πορεία από τα εμπόδια του πονηρού.
Τους περισσότερους πειρασμούς, τις περισσότερες φορές, τους δημιουργεί ο
ίδιος ο εαυτός μας, όταν βάζουμε τον εαυτό μας στις συνεργασίες μας μαζί με
τους άλλους, όταν δηλαδή θέλουμε να υψώνουμε τον εαυτό μας. Στον Ουρανό
δεν ανεβαίνει κανείς με το κοσμικό ανέβασμα αλλά με το πνευματικό
κατέβασμα. Όποιος βαδίζει χαμηλά, βαδίζει πάντα με σιγουριά και ποτέ δεν
πέφτει.
Εκείνος που δεν συμβουλεύεται στην πνευματική του πορεία, μπερδεύει τους
δρόμους και κουράζεται πολύ και καθυστερεί. Εάν δεν ταπεινωθή να ρωτήση
έστω και αργότερα, δύσκολα θα φτάση στον προορισμό του. Ενώ αυτοί που
συμβουλεύονται βαδίζουν ξεκούραστα, με σιγουριά, και σκεπάζονται με την
Χάρη του Θεού και φωτίζονται επειδή ταπεινώνονται.
Όσοι κινούνται όλο απλά με καλούς λογισμούς, και λένε όλους τους λογισμούς
τους και πιστεύουν με πολλή ταπείνωση ότι δεν έχουν τίποτα το καλό, ενώ
αγωνίζονται με φιλότιμο πολύ, αυτοί κρύβουν τον μεγαλύτερο πνευματικό
θησαυρό μέσα τους, χωρίζουν να τον γνωρίζουν ούτε οι ίδιοι ούτε οι άλλοι
άνθρωποι, και έτσι δεν σπαταλιέται από τους ίδιους και δεν κλέβεται από τους
άλλους.
Στον πολύ ταπεινό και ευαίσθητο άνθρωπο όταν ταπεινώνεται κανείς, βοηθιέται
πολύ, ενώ στον άνθρωπο που αγνοεί την ταπείνωση, εάν ταπεινωθής - τον
συμβουλευθής ή πης τα ελαττώματά σου - τον κάνεις πιο περήφανο και αναιδή.
Ο άνθρωπος που δεν έχει ταπείνωση και καλούς λογισμούς, είναι γεμάτος από
αμφιβολίες και ερωτηματικά. Κι επειδή θα βρίσκεται συνέχεια ζαλισμένος, έχει
ανάγκη στις αρχές από Γέροντα με μεγάλη υπομονή, για να του δίνη συνέχεια
εξηγήσεις μέχρι να καθαρίση ο νους και η καρδιά, για να μπορή να βλέπει
καθαρά.
Ο ΓΕΡΩΝ ΠΑΪΣΙΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ
Αρχιμανδρίτου Γεωργίου
Καθηγούμενος Ιεράς Κοινοβιακής Μονής
Όσιου Γρηγορίου Αγίου "Όρους
Ο Γέρων Παΐσιος δεν έχει ανάγκη από τους δικούς μας επαίνους η
την δική μας παρουσίαση. Με την Χριστομίμητο αγάπη του
ανέπαυσε τον Θεόν καί τους ανθρώπους καί γι' αυτό πολύς είναι ό
έπαινος του στην Εκκλησία του Θεού.
Είχε το σπάνιο χάρισμα να αναπαύει ανθρώπους κάθε κατηγορίας,
κάθε μορφώσεως καί κάθε πνευματικής καταστάσεως.
Ενθυμούμαι την περίπτωση ενός ψυχίατρου - ψυχαναλυτού πού
πέρασε από την Μονή μας μετά την συνάντηση του με τον
Γέροντα. Όχι μόνο είχε αναπαυθεί, αλλά καί μου είπε ότι οσα του
είπε ό Γέροντας, ήταν ή τελευταία λέξη της ψυχιατρικής. Είναι
γνωστό ότι ό π. Παΐσιος δεν διάβαζε αλλά βιβλία εκτός από το
Ευαγγέλιο καί τον Άββά Ισαάκ τον Σύρο.
Για να ανάπαυση μία ψυχή δεν έφείδετο χρόνου καί κόπου.
Κάποτε είχα την απορία πώς μπόρεσε να θεραπεύσει ένα νέο με
σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα. Από σεβασμό δεν τον ερωτούσα.
Μετά από χρόνια απήντησε στην απορία μου ως εξής: «Όταν
κάποιος έχει ένα πρόβλημα, πρέπει να τον ακούς με προσοχή καί
όση ώρα σου ομιλεί να μη δείξεις ότι κουράστηκες, γιατί τα έχασε
όλα. Να, εγώ τον τάδε νέο μία ημέρα τον άκουγα ακίνητος επί
εννέα ώρες. Γι' αυτό έπαθαν τα έντερα μου». Δεν ήταν ή μόνη
περίπτωση πού ή θυσιαστική αγάπη του π. Παϊσίου θαυματούργησε.
Άλλη φορά, όταν τον ερώτησα για κάποιο δύσκολο πρόβλημα πού
ως Πνευματικός συναντούσα στην εξομολόγηση, μου είπε:
«Άκουσε πάτερ, όταν κάποιος γίνει Πνευματικός, πρέπει να
αποφασίσει να πάει στην κόλαση γι' αυτούς πού εξομολογεί
Αλλιώς να μη γίνεται Πνευματικός. Άλλ' εγώ σου λέγω ότι εκεί
πού θα πάει στην κόλαση, θα την κάνη Παράδεισο γιατι θα εχη την
αγάπη». Φοβερός Λόγος, πού μόνο ένας θεοφόρος άνθρωπος θα
μπορούσε να ειπεί. Είναι γνωστό ότι τα τελευταία τριάντα χρόνια
ή Παναγία μας φρόντισε για την επάνδρωση του Αγίου Όρους. Ό π.
Παΐσιος ανήκει στους Γέροντες εκείνους πού βοήθησαν πολλούς
νέους να πάρουν την απόφαση να γίνουν μοναχοί. Καί ακόμη
βοήθησε πολλούς νέους μοναχούς να ριζώσουν στο Αγιον Όρος καί
να καρποφορήσουν. Τον νοιώθαμε συμπαραστάτη στον αγώνα
μας για την διαποίμανση των νέων μοναχών μας, αλείπτη
πολλών πού αγωνίζονταν κατά του διαβόλου, των παθών καί του
κόσμου.
Συχνά ό Γέροντας συμβούλευε να έχουμε πνευματική αρχοντιά
καί φιλότιμο. Αυτές οι αρετές διέκριναν καί τον ίδιο, όπως
γνωρίζουν όσοι τον είχαν συναναστροφή. Κάποτε πού τον
επεσκέφθην στο παλαιό του κελί του Τιμίου Σταυρού, όταν μετά
την συνομιλία μας τον χαιρέτησα, με συνόδευε για αρκετό
διάστημα. Μόλις του είπα ότι πρέπει να μη κοπιάζει καί να
επιστρέψει στο κελί του, με χαιρέτησε καί αναχώρησε. Αν δεν του
έλεγα να επιστρέψει, θα με συνόδευε ως το Αντιπροσωπεία μας
στις Καρυές.
Θα πρέπει ακόμη να ειπώ ότι το προορατικό χάρισμα φανέρωνε
σπάνια καί ποτέ για επίδειξη αλλά για ωφέλεια των ψυχών. Σε νέο
αδελφό πού τον επισκέφθει καί είχε λογισμό κατά του Ηγουμένου,
ότι δεν του έκανε κοντό (κολόβιο), πριν ό αδελφός του ειπεί τον
λογισμό του, ό Γέροντας του είπε: «Ευλογημένε, τι λογισμό έχεις
ότι ό Γέροντας δεν σου κάνει κοντό;»
Παρηγορούσε τους νέους μοναχούς, όταν στεναχωριόντουσαν για
κάποιες αδυναμίες τους, όπως την ζήλια, τίς όποιες χαρακτήριζε
ως παιδικά ελαττώματα. Φυσικά τους συμβούλευε ότι έπρεπε να
ωριμάσουν καί να τα ξεπεράσουν.
Τον π. Παϊσιο χαρακτήριζε καί ή πασών των αρετών ανωτέρα, ή
διάκρισης. Βοηθούσε την κάθε ψυχή να ανακάλυψη την κλίση της
καί την από Θεού κλίση της, για να εύρει την όντως ανάπαυση.
Ή αγάπη του αγκάλιαζε όλο τον κόσμο. Πολλούς ανθρώπους, καί
μάλιστα νέους, βοήθησε να ζήσουν την χριστιανική ζωή στον
κόσμο καί στην οικογενειακή ζωή.
Όταν συνομιλούσες με τον Γέροντα, είχες την αίσθηση ότι είσαι
στην αγκαλιά του Θεού.
Θα πρέπει ακόμη να τονισθεί ότι ό π. Παΐσιος ήταν πολύ
ευαίσθητος στα δογματικά ζητήματα. Κάποτε μου έγραψε: «Τα
δόγματα δεν μπαίνουν στην ΕΟΚ». Ακολούθησε καί στο σημείο
αυτό την οδό όλων των Αγίων Πατέρων πού πίστευαν καί
ομολογούσαν ότι όχι μόνο ή αρετή αλλά καί ή ορθοδοξία της
πίστεως χρειάζεται για να σωθεί ό άνθρωπος.
Την αγία του ζωή επεσφράγισε με τον άγιο θάνατο του. Εδέχθη
την οδυνηρή ασθένεια του ως δώρων Θεού καί εχαίρετο με την
σκέψη ότι καί οι εν τω κοσμώ Χριστιανοί, πού κατατρύχονται από
μοναχοί πάσχουν από αυτήν. Είχε ξεπεράσει την φιλαυτία. Δεν
εστενοχωρείτο για την ιδική του ασθένεια, αλλά καί επί κλίνης
οδυνηρός ευρισκόμενος εσκέπτετο τους πάσχοντας
συνανθρώπους του. Ακόμη καί τίς τελευταίες ήμερες της ζωής
του ενδιεφέρετο για τα προβλήματα των ανθρώπων. Σε ευσεβές
ανδρόγυνο πού τον επεσκέφθη λίγες ήμερες προ της κοιμήσεως
του καί πού είχε θυγατέρες ανύπανδρες, είπε: «Σάς δίδω εντολή
να ενδιαφερθείτε για την αποκατάσταση των θυγατέρων σας». Με
την ευχή του ή εντολή καί επιθυμία του εξεπληρώθη.
Αιωνία σου ή μνήμη σεβαστέ Γέροντα. Σε ευχαριστούμε για οσα
μας προσέφερες, μας παρηγόρησες, στήριξες, νουθέτησες με τους
λόγους σου καί με την βιωτή σου. Ευχου να ακολουθούμε καί εμείς
τα ίχνη σου, καθώς καί συ ακολούθησες πιστά τα ίχνη του
Σωτήρος Χριστου.
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Καθηγούμενος Ιεράς Κοινοβιακής Μονής
Όσιου Γρηγορίου Αγίου "Όρους
Η αναίδεια διώχνει την θεία Χάρη
Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου
Χρειάζεται πολλή προσοχή. Η άτακτη και απρόσεκτη
συμπεριφορά είναι εμπόδιο της θείας Χάριτος. Η έλλειψη του
σεβασμού είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο για να πλησιάσει η
Χάρις του Θεού. Όσο πιο πολύ σεβασμό έχουν τα παιδιά
στους γονείς, στους δασκάλους, στους μεγαλύτερους γενικά,
τόσο δέχονται την Χάρη του Θεού. Όσο ατίθασα είναι, τόσο
εγκαταλείπονται από την Χάρη του Θεού. Η κοσμική
ελευθερία έδιωξε όχι μόνον την ευλάβεια αλλά και την
κοσμική ευγένεια. Έρχονται εκεί στο Καλύβι μερικά παιδιά και
φωνάζουν στον πατέρα τους: «Ε, πατέρα, έχεις τσιγάρα;
τέλειωσαν τα δικά μου». Που πρώτα; Και να κάπνιζε κανένα,
θα κάπνιζε κρυφά. Τώρα σαν να μη συμβαίνει τίποτε! Πώς να
μην απογυμνωθούν μετά τελείως από την θεία Χάρη; Σήμερα
κοπέλες βρίζουν τα αδέλφια τους, επειδή θρησκεύουν,
μπροστά στον πατέρα και την μητέρα με τόσο βρώμικες
κουβέντες, και ο πατέρας δεν λέει τίποτε. Σηκώθηκαν τα
μαλλιά μου, όταν το άκουσα. Παραμιλούσα όταν έμεινα
μόνος.
Το κοσμικό περιβάλλον και οι κοσμικοί γονείς
καταστρέφουν τα παιδιά. Το περιβάλλον επιδρά πολύ. Λίγα
παιδιά είναι που έχουν συστολή και φιλότιμο. Τα περισσότερα
παιδιά που είναι άγρια, είναι γιατί φέρονται με αναίδεια.
Πολλοί γονείς μου φέρνουν τα παιδιά τους και μου λένε:
«Πάτερ, το παιδί μου έχει δαιμόνιο». Και βλέπω ότι τα παιδιά
δεν έχουν δαιμόνιο – Θεός φυλάξοι! Λίγα είναι τα παιδιά που
έχουν δαιμόνιο. Όλα τα άλλα έχουν μια εξωτερική δαιμονική
επήρεια. Δηλαδή το δαιμόνιο τα κάνει κουμάντο απ’ έξω. δεν
είναι μέσα τους, αλλά την δουλειά του και απ’ έξω την κάνει.
Και από πού ξεκινάει; Από την αναίδεια. Όταν τα παιδιά
μιλούν με αναίδεια στους μεγαλυτέρους, διώχνουν την Χάρη
του θεού. Και όταν φύγει η Χάρις του Θεού, έρχονται τα
ταγκαλάκια και τα παιδιά αγριεύουν, κάνουν αταξίες. Ενώ τα
παιδιά που έχουν ευλάβεια, σεβασμό, ακούν τους γονείς,
τους δασκάλους, τους μεγαλυτέρους, δέχονται συνέχεια την
Χάρη του θεού και έχουν την ευλογία Του. Τα σκεπάζει η
Χάρις του Θεού. Η πολλή ευλάβεια στον Θεό, με τον πολύ
σεβασμό στους μεγαλυτέρους, φέρνει την πολλή θεία Χάρη
στις ψυχές και τα χαριτώνει, μέχρι που προδίδονται από την
θεία λάμψη της Χάριτος. Η Χάρις του Θεού δεν πάει στα
ανταρτάκια. πάει στα φιλότιμα, στα φρόνιμα, στα ευλαβικά
παιδιά. Και τα παιδιά που έχουν σεβασμό, ευλάβεια
φαίνονται. Έχουν ένα βλέμμα που ακτινοβολεί! Και όσο πιο
πολύ σεβασμό έχουν στους γονείς, στους μεγαλυτέρους, τόσο
δέχονται την Χάρη του Θεού. Όσο ατίθασα είναι, τόσο
εγκαταλείπονται από την Χάρη του Θεού.
Όποιος αρχίζει: «Όχι, θέλω εκείνο, θέλω το άλλο», με
μια απαίτηση, θα γίνει αντάρτης, θα γίνει διάβολος. Γιατί και
ο Εωσφόρος ήθελε να βάλει τον θρόνο του πάνω από τον
θρόνο του Θεού. Να δείτε, όλα τα παιδιά που τους κάνουν τα
θελήματα γίνονται ανταρτάκια. Εάν δεν μετανοήσουν τα
παιδιά, για να απαλλαγούν από το κακό κύμα που τα χτυπάει,
και συνεχίσουν να φέρονται με αναίδεια, τότε – Θεός
φυλάξοι! – γίνεται διπλή εγκατάλειψη και φθάνουν σε σημείο
να μιλούν και για τον Θεό άσχημα, και τότε πια
κουμαντάρονται από τα κακά πνεύματα.
«Με Πόνο και αγάπη για τον σύγχρονο άνθρωπο» (τ. Α’)
